TARİHİ KARAR : VELAYETİ ALAN ANNE ÇOCUĞUNA KENDİ SOYADINI VEREBİLİR.
Velayet sorunu çocuk sahibi olan çiftlerin boşanmalarında en ciddi ve en önemli sorundur. Velayet hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Bu haktan feragat etmek mümkün değildir. Evlilik birliği devam ettiği müddetçe anne ve baba bu hakkı beraber kullanırlar. Kanunda velayetle ilgili yapılan tüm düzenlemelerin temelinde asıl olan çocuğun üstün yararıdır.
Üzülerek belirtmek gerekir ki eşlerin yaşadıkları boşanma sürecinden en çok etkilenen ve zarar gören taraf çocuklardır. Boşanma davası sonucu velayeti anneye verilen çocukların ve annelerinin karşılaştıkları önemli sorunlardan birisi de anne ile çocuğun soy isminin farklı olmasıdır. Velayeti alan anne çocuğu ile ilgili resmi işlemlerde sıkıntı yaşayabildiği gibi çocuk da yaşananlardan psikolojik olarak etkilenmektedir. Örneğin okulda yada farklı bir kurumda anne ile çocuğun soy isimlerinin farklı olması , bu durumu algılayamayacak yaşta olan çocuğun psikolojisinde olumsuz etkiler ortaya çıkaracaktır.
Boşanma sonucu çocuğun velayetinin anneye verilmesi halinde dahi çocuğun babanın soy ismini taşımasına yönelik düzenlemenin hukuki dayanağını oluşturan Soyadı Kanunu’nun ilgili maddesindeki düzenleme Anayasa Mahkemesi’nin 8.12.2011 tarihli ve E.2010/119, K.2011/165 sayılı kararı ile iptal edilmiş ve iptal kararı gerekçesinde, kadın ve erkeğin evlilik süresince ve evliliğin sona ermesinde eşit hak ve sorumluluklara sahip olmaları gereğine yer veren uluslararası sözleşme hükümlerine de atıf yapılmak ve eşlerin, evliliğin devamı boyunca ve boşanmada sahip oldukları hak ve yükümlülükler bakımından aynı hukuksal konumda oldukları, erkeğe velayet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını seçme hakkının kadına tanınmamasının, velayet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete göre ayırım yapılması sonucunu doğuracağı belirtilmek suretiyle itiraz konusu kuralın, Anayasa’nın 10. ve 41. maddelerine aykırı görülmesi nedeniyle iptaline karar verildiği belirtilmiştir.
Yargıtay 2.Hukuk Dairesi de 09.04.2018 tarihli kararında velayet hakkı tevdi edilen annenin çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi yönündeki talebinin velayet hakkı kapsamındaki yetkilerin kullanımı ile ilgili olduğu, velayet hakkı kapsamında çocuğun soyadını belirleme hakkının da yer aldığı, aynı hukuksal konumda olan erkeğe velayet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını belirleme hakkının kadına tanınmamasının velayet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete dayalı farklı bir muamele teşkil edeceği, evlilik birliği içinde doğan çocuğun taşıdığı ailenin soyadını, evlilik birliğinin sona ermesi ile kendisine velayet hakkı tevdi edilen annenin kendi soyadı ile değiştirmesini engelleyici yasal bir düzenlemenin bulunmadığını belirtmiştir.
Sonuç olarak boşanmış bir anne iseniz size verilen velayet hakkına dayanarak çocuğunuza kendi soyadınızın verilmesini bulunduğunuz yerdeki aile mahkemesinden dava açarak talep edebilmeniz mümkündür.
Av.Gülseba AKTAŞ
