ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma davası ‘’Anlaşmalı Boşanma Davası’’ ve ‘’ Çekişmeli Boşanma Davası’’ olmak üzere 2 şekilde açılabilir. Anlaşmalı boşanma davası , çekişmeli boşanma davalarının uzun sürmesi sebebiyle daha fazla tercih edilmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 166. Maddesinin 3.fıkrasında düzenlenmiş olan anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için bir takım şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için öncelikle tarafların boşanmanın ferileri dediğimiz boşanma , nafaka , velayet , çocukla şahsi ilişki ve tazminat konularında anlaşmaya varmış olmaları gerekmektedir. Bunun yanında anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekmektedir. Bu bir yıllık süreye tarafların dini nikah , nişanlılık veya düğün tarihleri dahil değildir. Resmi nikahtan itibaren en az bir yıllık sürenin geçmiş olması gerekir.
Anlaşmalı boşanma davasını eşler birlikte açabilecekleri gibi bir eşin diğerinin açtığı davayı kabul etmesi halinde de açılabilmektedir. Kanun anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için tarafların iradelerini hakim huzurunda özgürce açıklamaları şartını aramaktadır. Boşanma, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğu için boşanma avukatının tarafların yerine geçerek boşanma iradesini açıklaması mümkün değildir, tarafların bizzat katılması zorunludur. Tarafların boşanmanın ferileri üzerinde varmış oldukları anlaşmayı bir protokole dökerek hakime sunmaları uygulamada sıklıkla kullanılan bir usuldür. Yazılı bir protokol sunulmamış olsa dahi duruşma esnasında anlaşma şartlarını duruşma zaptına geçirtmeleri gerekmektedir. Tarafların, hakime sunmuş oldukları anlaşma şartlarındaki maddi-manevi tazminat, nafaka (İştirak ve yoksulluk nafakası), çocukların velayeti, çocuklar ile kişisel münasebet gibi hususların hakim tarafından uygun bulunması gerekir. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararına göre, anlaşmalı boşanma davalarında taraflar, duruşmaya çıkmış olsa bile boşanma hükmü kesinleşmeden önce anlaşmalı boşanmaktan vazgeçebilir. Taraflardan birisinin anlaşmalı boşanmadan vazgeçmesi halinde dava, çekişmeli boşanma davasına dönüşecektir. Bu durumda mahkeme hâkimi, davacı eşe boşanmaya neden olan olayları açıklaması ve delillerini bildirmesi için süre verecektir. Bu süre içerisinde gerekli açıklamaların yapılması durumunda dava, çekişmeli boşanma davası olarak ilerleyecek; aksi durumda davanın reddine karar verilecektir. Anlaşmalı boşanmak isteyen eşlerin davalarında görevli mahkemeler Aile Mahkemeleridir. Boşanma davalarında yetkili mahkemeler, eşlerin son altı ay içerisinde birlikte ikamet etmeleri durumunda bu ikamet adresinin olduğu yerdeki Aile Mahkemesi ya da Asliye Hukuk Mahkemesidir. Eşler altı aydan daha uzun süreler zarfında farklı yerlerde ikamet ediyor ise boşanma davası eşlerden birinin yerleşim yerindeki mahkemede açılmalıdır.
Av.Gülseba AKTAŞ
