TİROİD HASTALIKLARI’NDA BESLENME
TİROİD HASTALIKLARI’NDA BESLENME
Merhabalar, bugün sizlerle “Tiroid Hastalıkları’nda Beslenme”yi konuşmak istiyorum. En sık duyduğumuz sorulardan biri “Tiroidim var kilo veremiyorum, diyet yapmam doğru mu?”.
Peki halk arasında konuşulan “Tiroidim var” cümlesinin açılımı nedir? Öncelikle şunu belirtmeliyim ki tiroid bir hormondur ve tıpkı diğer hormonlar gibi salınımı kişiden kişiye göre ; sağlık durumu, genetik faktörler gibi etkilerden ötürü değişkenlik gösterebilir.
Üç farklı durumla sık sık karşılaşmamız söz konusu: Hipertiroidi, hipotiroidi ve hashimoto. Hashimoto, otoimmün bir rahatsızlıktır yani vücut tiroid bezlerini adeta düşmanı gibi görüp ona tepki göstermektedir. Fakat biz daha çok hipertiroidi ve hipotiroidiyi konuşacağız.
Tiroid bezlerinin iyi çalışması için olmazsa olmaz mineralimiz “iyot”tur. Tiroid bezi iyotu depolar ve iyotu kullanarak tiroid hormonunu salgılar. Yani iyot eksikliğinde tiroid bezlerimiz az çalışırken iyot fazlalılığında ise çok çalışır. Tiroid bezinin az çalışmasına “hipotiroidi” , çok çalışmasına ise “hipertiroidi” denir.
İyot söz konusu olduğunda bir takım sorular da beraberinde geliyor. “Tiroid hastasıyım, iyotlu tuz mu iyotsuz tuz mu tüketmeliyim?” sorusunun cevabı bazen kafalarda karışıklık yaratabiliyor. Hemen cevaplayalım. Eğer tiroid bezleri az çalışan bir bireyseniz yani “hipotiroidi” söz konusu ise iyotlu tuz kullanmalısınız. Fakat dikkat!! İyot ısıl işlemle beraber çok çabuk etkisini yitirebiliyor bu nedenle özellikle yemeğin pişmesine yakın ya da piştikten sonra tuz eklemenizi öneriyorum.
Bir de “hipertiroidi” söz konusu. Eğer tiroid bezleri fazla çalışan bir bireyseniz yani hipertiroidili bireyseniz ya da hashimotonuz varsa ya da nodüler guatrınız varsa iyotsuz tuz tüketmenizde ve iyot içeriği yüksek besinlerden uzak durmanızda fayda var.
Peki iyot sadece tuzda mı vardır yani sadece tuza mı eklenir? Tabiki de hayır. Doğa mucizelerle dolu. Deniz ürünleri de yumurta da iyottan zengin besinlerin başında geliyor. Siz de sağlık durumunuza göre bu ve bunun gibi iyot içeriği yüksek besinleri tüketebilir ya da uzak durabilirsiniz. Eğer hipertiroidili bir birey iseniz de iyotlu besinlerden uzak durmanız daha yararlı olacaktır. Ama unutmuyoruz doktor ve diyetisyenimize danışarak aldığımız kararlar çevremizden duyarak aldığımız kararlardan her zaman daha güvenilirdir…
Gelelim guatrojenik besinlere… Guatrojenik besinlerin başında lahana, turp, brokoli, karnabahar gelir. Özellikle Karadeniz Bölgesi’nde yetişen bu besinler iyotu kullandıkları için guatra sebep oluyorlar. Eğer guatr hastası iseniz lahana, brokoli, karnabahar ve turp gibi besinlerden uzak durmanızda fayda var. Ama size güzel bir haberim var: Bu besinler pişirilince guatrojenik etkilerinin büyük bir kısmını kaybediyorlar. Yani pişirerek yemeniz sağlığınız için daha yararlı olacak ve “Tüketmeniz yasaktır”ifadesi ortadan kalkacaktır. Yalnız tüketirken aşırıya kaçmamak ve uzmanlara danışarak karar vermek olmazsa olmazımızdır.
İyot kadar E vitamini ve selenyum da çok önemlidir. Çünkü E vitamini iyodun emilimini arttırır. Eğer “hipotiroidi”li bir bireyseniz E vitamini ve selenyumu yeterli almalısınız. Nelerde var Evitamini ve selenyum? Mantar, kuruyemiş, yumurta , tahıllar, balık.
Son olarak baş tacımız “su”yu unutmuyoruz. Tiroid hastalarında ödem çok sık karşılaşılan bir durum. Bu nedenle yeterli su içmeyi lütfen ihmal etmeyin. Hepinize sağlıklı günler diliyorum.