POLİKİSTİK OVER VE BESLENME
Polikistikover sendromu (PCOS) kadınlarda sık görülen durumlardan biridir. PCOS’si olan kadınların kilo kazanımı ile birlikte, hastalığın belirtilerinin daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Obezitenin, uzun vadede diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları, safra kesesi hastalıkları, kanser vb pek çok kronik hastalığa neden olduğu bilinmektedir.
PCOS’deki belirtilerin en önemlisi ağırlık kazanımı ve vücut yağ ağırlığının artışıdır. PCOS’li vakaların %50’sinde obezite görülmektedir.Obezite, hareketi kısıtlar, PCOS’li kadınlarda iyileşme sürecini uzatır, uzun vadede birçok sağlık problemlerinin görülme riskini arttırır.
Araştırmalara göre insülin direnci, PCOS’nin hem sebeplerinden hem de sonuçlarından biridir. PCOS’si olan bir kadının yaşamı boyunca diyabet olma ihtimali, diğer insanlara oranla 7 kat daha fazladır. Bozulmuş kan şekeri seviyesi ve insülin direnci ve ayrıca obezite sebebiyle hastalarda tip 2 diyabet görülme riski çok yüksektir.
PCOS’da beslenme çok önemlidir. Bu kadar önemli olmasının sebebi ise; şişmanlığın tedavisi ve kilo kontrolünün hastalığın tedavisinin esasını oluşturmasıdır. Yapılan araştırmalara göre, kilo vermenin genel PCOS tablosunu düzelttiği ve şişman PCOS’li kadınlar ile zayıf PCOS’li kadınlar kıyaslandığında, şişman kadınlarda kısırlık, kanser, hirşutizm, psikolojik ve metabolik bozukluklar gibi pek çok komplikasyonun görülme sıklığının daha fazla olduğu bulunmuştur. Şişman olan PCOS’li kadınların kilo kaybettikten sonra, testosteron seviyelerinin düştüğü ve belirtilerin azaldığı, yapılan araştırmalarda bildirilmiştir
Peki PCOS’da nasıl beslenilmeli;
Öğün atlanmamalı ve zamanı geciktirilmemeli; gün boyunca en az 3 öğün ve 2–3 ara öğün yapılmalıdır.
Her öğündeki karbonhidrat ve protein oranı 2/1 şeklinde dengelenmelidir.
Kana hızla geçen ve şekeri yükselten şekerli besinler, hazır gıdalar, rafine karbonhidratlar (beyaz ekmek), nişastalı besinler (patates), muz, üzüm ve kurutulmuşmeyveler gibi yüksek glisemik yükü olan besinlerden kaçınılmalıdır.
Kan şekerinin kana geçişini yavaşlatan meyveler, sebzeler, tam tahıllar, kurubaklagiller, bezelye vb. posa yönünden zengin olan besinler tüketilmelidir.
Karbonhidrat içeriği yüksek olan alkollü içecekler tüketilmemeli (bira vb.) veya minimum seviyeye düşürülmelidir.
Çay, kahve, ve sigara gibi uyarıcılardan kaçınılmalıdır.
Vücutta stresi arttırarak kan şekerinde düzensizliğe yol açabilecek allerjik besinlerden sakınılmalıdır.
Stres, kan şekerini yükseltir ve yüksek düzeyde seyreden stres hormonu kortizol, insülin direncini şiddetlendirir. İnsilin direnci PCOS’un hem nedeni hem de sonucu olduğu stres durumu azaltılmaya çalışılmalı.
Haftada üç gün en az 20 dakika süren ılımlı egzersiz yapılmalıdır. Egzersiz, insülin düzeylerini düşürür ve vücut yağının azalmasına ve kas kazanımına neden olur.